Vruchtbare Kringloop Overijssel gaat van start met mogelijk twee kennisgroepen Melk & Klimaat. ‘We koersten op 1 groep maar gezien de ruime belangstelling gaan we voor meer,’ zegt projectleider Bert Muller. Voor de ruim twintig geïnteresseerde VKO-deelnemers vond op 1 december in Zenderen de startbijeenkomst plaats. Onder begeleiding van experts gaan zij bezig met het terugdringen van broeikasgassen bij melkproductie.

De kennisgroep wordt gefinancierd door FrieslandCampina en komt vier keer bij elkaar. De deelnemers gaan aan de slag met bedrijfsspecifieke maatregelen om de uitstoot van de broeikasgassen koolstofdioxide, methaan en lachgas te verminderen. Voor deze bedrijven wordt de startsituatie vastgesteld en worden op maat gesneden verbeterplannen gemaakt. Het uiteindelijke doel is klimaatneutrale bedrijfsgroei. Tijdens de bijeenkomst vertelde Arnoud Smit van FrieslandCampina over de noodzaak van het onderwerp.

Uitstoot broeikasgassen

‘De Nederlandse melkveehouderij is een prachtsector. We maken gezonde voeding en onze producten worden wereldwijd gevraagd omdat consumenten weten dat Nederlandse zuivelproducten goed veilig en zo milieuvriendelijk mogelijk geproduceerd worden. Ondanks dat worden we toch aangesproken op de uitstoot van broeikasgassen door de politiek, maatschappij en onze klanten,’ vertelt Arnoud Smit.

Het is volgens Smit belangrijk om een actieve houding aan te nemen als sector. ‘Als je niets doet, dan komt er wetgeving en heb je kans op maatregelen die niet goed in de bedrijfsvoering passen. Het is vrijwel zeker dat er een klimaatwet komt waarvoor ook naar de landbouw en mogelijk specifiek naar de melkveehouderij gekeken wordt. Daar kunnen we maar beter op voorbereid zijn.’

Verkenning in de praktijk

De kennisgroep wil in beeld te brengen wat je op het bedrijf kan doen om tot een lagere uitstoot te komen van koolstofdioxide, methaan en lachgas, zonder dat het de bedrijfsvoering in de weg zit. Er wordt de deelnemende ondernemers een aantal maatregelen aangedragen en het is vervolgens aan hen om te ondervinden wat voor het eigen bedrijf wel en niet werkt in de praktijk. Daarnaast wordt ook gezamenlijk bekeken wat nog meer zou kunnen werken om het doel te behalen.

Aansluitend op bestaande bedrijfsstrategie

Het is de bedoeling dat het nemen van maatregelen past binnen de bestaande bedrijfsstrategie. Veel kan je bereiken door efficiëntie te verbeteren. Zo blijkt bijvoorbeeld uit de ervaring van de al draaiende kennisgroep Melk & Klimaat van Vruchtbare Kringloop Achterhoek. VKA-deelnemer Gerbert Krukerink van melkveebedrijf Baneman deelde tijdens de startbijeenkomst zijn ervaring.

De melkveehouder uit Geesteren (Gld) heeft een carbon footprint van 1,09 CO2 eq/kg melk. Dat is vergeleken het landelijk sectorgemiddelde van 1,24 een mooi uitgangspunt. Voor vermindering van de carbon footprint neemt Krukerink meerdere maatregelen op zijn bedrijf. Zo verhoogt hij de melkproductie zonder extra koeien, staan de  koeien in de wei streeft hij naar langere levensduur van de veestapel door minder jongvee. Er liggen er zonnepanelen op het dak en hij is actief bezig met energiebesparing door zuinige verlichting in de stal en het gebruik van een voorkoeler. ‘Mest vergisten doen we nog niet, maar dat is wel een goede mogelijkheid om de footprint te verlagen,’ vult Krukerink aan. Verder richt hij zich op het verhogen van het maisaandeel in het rantsoen en minder scheuren van grasland.

Minder nutriëntenverlies, minder uitstoot

‘Efficiëntie verbeteren wil niet zeggen dat je intensiever moet worden, maar het voorkomen van verliezen van bijvoorbeeld nutriënten leidt vrijwel altijd tot minder uitstoot. Het idee is dat wat goed gaat, nog wat beter proberen te doen,’ zegt Arnoud Smit. Hij merkte tijdens de startbijeenkomst dat de aanwezige deelnemers geïnteresseerd en goed voorbereid waren. ‘We gaan vast samen heel veel leren!’

‘Ik ga er liever tijdig mee aan de slag’

Melkveehouder Rogier Lansink uit Haaksbergen is één van de deelnemers in Overijssel. Hij doet mee omdat dit onderwerp volgens hem belangrijk is richting de toekomst. ‘Er wordt steeds meer van ons verlangd, ook op gebied van klimaat. Ik vind dat we als melkveehouders een goede positie in de maatschappij hebben. Om die te behouden en te versterken zullen we de carbon footprint moeten verlagen, ongeacht hoe goed we al zijn.’

‘Je kan wachten tot de druk wordt opgevoerd in de vorm van regelgeving, maar ik ga er liever tijdig mee aan de slag om bekend te raken met de materie. Zeker met het Klimaatakkoord van Parijs in het achterhoofd ben ik ervan overtuigd dat we als sector aan zet zijn om hier wat mee te doen en te delen met de buitenwereld.’

Van elkaar leren

De eerste indruk die Lansink kreeg tijdens startbijeenkomst was positief. ‘Het is een mooie groep met veel algemene kennis. Vanuit de begeleiding van VKO en Gerrit Bossink als kennisgroepbegeleider van ForFarmers krijgen we individuele ondersteuning, maar het mooiste is dat we van elkaar kunnen leren.’