Met klaver kan je de bodemkwaliteit verbeteren en geld verdienen. Dat is de boodschap van bodemdeskundige Nick van Eekeren tijdens een studiegroepbijeenkomst over bodem op het melkveebedrijf van Rick Ekenhorst in Slagharen.

Tijdens de middag beantwoordt de onderzoeker van het Louis Bolk Instituut vragen rondom het thema bodem. Door de regen blijft een bezoek aan het land achterwege, maar er is genoeg input vanuit de groep om samen aan de keukentafel over door te praten.

Bodemkwaliteit

Van Eekeren legt uit dat de bodemkwaliteit afhankelijk is van zes onlosmakelijke elementen, namelijk waterhuishouding, bodemstructuur, organische stof, beworteling, bodemleven en bodemchemie. Als ‘manager’ van de bodem kan je de afbraak en aanvoer van organische stof in bodem sturen. Afbraak gebeurt door lucht in de grond te brengen voor een actiever bodemleven en aanvoer gebeurt door gewasresten en wortels (70%) en mest/compost/bokashi (30%).

Kracht van klaver

Een goede manier om de organisch stofgehalte in de grond te verbeteren is het telen van grasklaver. “Hoe slechter de bodem, des te beter doet de klaver het,” stelt Van Eekeren. “Je moet het telen als pioniersgewas op grond dat slecht is qua organische stofgehalte.” De deskundige hanteert hierbij de volgende vuistregel: op percelen met laag organische stofgehalte met een stikstof leverend vermogen van minder 100 kg N/ha moet je klaver telen, tussen de 100 en 150 kg/N kan je eraan denken en boven 150 kg/N heeft het minder zin om klaver te telen.

Verbeteren bodemkwaliteit

Uit jaren onderzoek blijkt dat optimaal landgebruik voor het verbeteren van de bodemkwaliteit is: 60% blijvend grasland en 20% grasklaver (wit en rood), in rotatie met 20% snijmais. Uit een economische doorberekening voor Vruchtbare Kringloop Achterhoek komt naar voren dat deze verandering in landgebruik voor een gemiddeld melkveebedrijf uit de Achterhoek en Liemers 6.000 tot ruim 7.400 euro per jaar oplevert. Klaver is dus ook economisch interessant.

Grasklaver levert zonder kunstmest meer op dan gras (zonder klaver) met kunstmest. Van Eekeren: “Gras met klaver is altijd beter. De vraag is waarom we dat niet doen?” Deelnemer Leo Broeks denkt dat angst om geen kunstmest te gebruiken een rol speelt. “Je denkt, als ik het erop gooi, dan komt het in ieder geval op gang.”

Ervaringen delen

Deelnemers van VKO wisselen tijdens de studiegroepsbijeenkomsten ervaringen uit. Ekenhorst doet mee aan het project om van de andere deelnemers te leren. “De tips en trucs van collega melkveehouders kan ik op het eigen bedrijf toepassen. Zo kan ik uiteindelijk zo efficiënt mogelijk omgaan met de kringloop op het bedrijf.”

Als werknemer van Agrifirm Exlan houdt deze melkveehouder zich ook bezig met de verzorging van de mest- en mineralenboekhouding van klanten en stelt hij KringloopWijzers op. Ekenhorst denkt dat de KringloopWijzer in de toekomst, met de krappe mestruimte, steeds belangrijker wordt. “Naast het opstellen van de KringloopWijzer, wil ik nog beter weten aan welke knoppen ik kan draaien om positief uit te komen.” Daarbij houdt hij wel het financiële gedeelte in zijn achterhoofd. “Ik denk dat er geld mee te verdienen of te besparen valt.”

Meer lezen over gras-klaver?

Klik hier voor een achtergrondartikel in V-focus of lees de brochure ‘Kracht van klaver’.