Alle naar schatting 14.000 agrariërs doen in meer of mindere mate aan natuurbeheer[1]. Dat betekent dat ze bijvoorbeeld slootkanten beheren, aan weidevogelbescherming doen of hagen onderhouden. De variatie in agrarisch natuurbeheer is groot, maar ook de compensatie: want hoe vergoed je agrarisch natuurbeheer? Deelnemers aan VKO bespreken het tijdens een studiebijeenkomst.
De hamvraag ligt voorafgaand de presentatie van studiegroepbegeleider Marc Strikkeling (DLV Advies) direct op tafel: ‘hoe kan ik verdienen met agrarisch natuurbeheer?’. Het is gastheer Alfons Lubbers die de vraag stelt. Zijn melkveebedrijf in Hoge Hexel ligt vlakbij het dorpscentrum, de boerderij en de stallen verscholen achter grote bomen. Een wandelpad langs zijn erf leidt het bos in. De agrariër heeft het plaatsen van de bomen en het onderhoud ervan betaald via een vergoeding door stichting Groene en Blauwe Diensten Overijssel. Dat wel. Maar toen hij een stuk van zijn land uit de productie wilde nemen voor agrarisch natuurbeheer, kreeg hij nul op het rekest. “Reden? Het was wit gebied en daar is geen vergoeding voor.” Wit gebied is (nog) niet aangemerkt als natuurbeheergebied en komt daarom niet in aanmerking voor vergoeding.
Wit gebied
Marc Strikkeling hoort het wel vaker: een serieuze vergoeding krijgen voor agrarisch natuurbeheer is niet altijd gemakkelijk te regelen. Maar ook wanneer je in wit gebied – geen natuurbeheergebied – zit, is vaak een vergoeding mogelijk. Strikkeling: “Benader het natuurcollectief uit je regio om de mogelijkheden te bespreken. Of zoek contact met je zuivelverwerker.”
Strikkeling ziet drie mogelijkheden voor het verwaarden van agrarisch natuurbeheer:
- Beheerpakket Agrarisch Natuur- en Landschapsbeheer (ANLb) afsluiten via collectieven, bijvoorbeeld de agrarische natuurvereniging, Staatsbosbeheer, Natuurmonumenten, gemeente of provincie. Je onderhoudt een stuk grond in ruil voor een subsidie. Ligt je boerderij in wit gebied? Bespreek dan of je land in aanmerking kan komen voor agrarisch natuurbeheer.
- Vergoedingen via de zuivelverwerker, je krijgt extra melkgeld wanneer je agrarisch natuurbeheer toepast. Bij PlanetProof of FoqusPlanet is dit al standaard. Het kan ook een mix zijn van onderhoud van knotwilgen, bosschage en akkerrand, dus het hoeft niet perse een perceel met kruidenrijk grasland te zijn.
- Nieuwe Gemeenschappelijke Landbouwbeleid wil vergoedingen koppelen aan maatschappelijke diensten, zoals agrarisch natuurbeheer.
Goede afspraken
Er zitten natuurlijk mitsen en maren aan agrarisch natuurbeheer, erkent Strikkeling. “Goede afspraken zijn heel belangrijk, want wat spreek je bijvoorbeeld af over je mest, mag je dat toedienen op het land wat je inzet voor de natuur? Wordt je mestruimte mogelijk beperkt? Hoe vaak mag je maaien en wanneer? Contractueel moet je dit goed afspreken.”
Strikkeling geeft de aanwezigen ook inzicht in de ANLb-beheerpakketten: zo krijgt een agrariër voor een hectare kruidenrijke akkerrand 2530 euro. “Niet mis, en dat wordt mogelijk nog gunstiger met de komst van de nieuwe GLB. Dan krijg je een serieuze vergoeding voor agrarisch natuurbeheer, maar bijvoorbeeld ook meer geld voor de zuivel. Er kan dus zeker geld verdiend worden met natuur!”
Excursie naar melkveehouders die natuurinclusief ondernemen
Nieuwsgierig naar de mogelijkheden van agrarisch natuurbeheer in de praktijk? Meer weten en kijken bij melkveehouders die`al natuurinclusief ondernemen? Ga mee op excursie op vrijdag 13 december naar twee ondernemers die al bezig zijn met natuurinclusief ondernemen, georganiseerd vanuit het project Natuurlijk Kapitaal.Er wordt onder andere een bezoek gebracht aan VKO-deelnemer Geert Stevens. Hij heeft een gangbaar melkveebedrijf en in het afgelopen jaar heeft hij grote stappen gezet richting grondgebondenheid en heeft hij het bedrijf geëxtensiveerd. Hij heeft weilanden met kruidenrijk grasland, akkerranden langs de mais en heeft onlangs ook de erfbeplanting aangepakt. Meer informatie en aanmelden voor deze excursie kan via deze website.